Stiniog a'r Rhyfel Mawr- ymuno

Vivian Parry Williams yn parhau'r gyfres sy'n cofnodi canmlwyddiant y rhyfel mawr. Ymddangosodd y darn yma'n wreiddiol yn rhifyn Mawrth 2015.


Yn dilyn cyfarfod mawr yn y Neuadd Gynnull, penderfynwyd cyhoeddi enwau’r bechgyn o’r ardal a oedd wedi ymuno â’r fyddin yn Y Rhedegydd.  Gwelwyd y rhestr gyntaf o enwau yn y papur ar 24 Hydref 1914. Dan bennawd ‘Ffestiniog’ rhestrwyd enwau’r rhai o’r Llan a oedd wedi ymuno mewn  Rhôl er Anrhydedd (Roll of Honour) yn y golofn.


Syndod oedd gweld, ar ben y rhestr, enw Mrs Woosnam, Talybont, a oedd yn gwasanaethu yn Ysbyty Milwrol Ynys Wyth. Yna cafwyd enw Dr Dick Roberts, Plasmeini, a oedd gyda’r Corfflu Meddygol.


Gan mai hon oedd y rhestr gyntaf o enwau rhai o’r ardal oedd yn gwasanaethu, fe restrir isod gweddill yr enwau hynny i gyd, yn union fel y’i cofnodir, gan gynnwys y Saesneg wreiddiol. Rhestrir hefyd enwau leoliadau’r milwyr hynny.

Sgt. David R.Davies, Training Office, Wrexham.
H. Parry, Station Rd., Fighting Line in France.
Joseph Jones, Moelwyn View,     do.
Robert E.Jones, 3, Pengwern Villa, Transport Service, India.
Hughie Thomas, Station Rd. Royal Navy.
Phillip H.Morris, Club House,  do.
Mr Trehearne, Station Rd., Royal Engineers.
Thos. Ll. Jones, Bodunig, Montgomeryshire Yeomanry.
Augustus Foster, Station Rd., at Northampton.
Robert E.Jones, Gwyndy        do
Chaffeur Powell, Cartref        do
John Brown, Bronhyfryd        do
John Black, Ty’nymaes            do
Robert Davies, Teilia Isaf        do
Robert J.Jones, Vale View        do
Humphrey Jones, Bronhyfryd        do
Robert Morris, Club House        do
John Thomas, Highgate            do
Thomas Jones, Gwyndy            do
Edward Thomas, Ty’nyffridd        do
Edward Jones, Brynllech, Kitchener’s Army.
Willie Jones, Bronerw            do
Robert Jones, School Cottage, at Newtown.
Nem Thomas, Bronddwyryd        do
John Vaughan Jones, Ty’nymaes    do
Morris R.Jones, Ty’nymaes        do
Alfred Woolford, Penybont, training at South Wales.
Phylip Woolford, Penybont        do
Evan Lloyd, Penybont            do
Wm.Williams (Wil Bermo)        do
Wm.Powell, Sun Street            do
Wm.Lloyd, (Kinnear)            do
David Jones (Felin)            do
Owen Jones, Moelwyn View        do
Robert Thos.Williams, late of Llan, service in India.
Hugh Thos. Evans,(late of Llan), training at Newtown.
John Williams, Manod Road (late of Llan), at Northampton.
Arthur Williams, late of Station Road, training at Northampton.
Wm.Howard Williams, Gwyndy, training at Aldershot.
Howard Williams, Gwyndy        do
David Lloyd, Belle View, training at South Wales.
J.Owens, Hafodfawr            do
Morris Cunnington, training at Chester.
Thos. Francis Evans, just enlisted.
A.Richards, Hafodfawr,            do

Ar waelod y rhestr cyhoeddwyd y geiriau
"Yn unol a chais y cyfarfod cyhoeddus yn y Blaenau ymgymerwyd a chael enwau bechgyn y Llan i’w cyhoeddi gyda’ch caniatâd."





---------------------------------------------       
[Pabi gan Lleucu Gwenllian]