Peldroed. 1984 - 1986

Ychydig o hanes y bêl-droed yn y Blaenau. 
Parhau'r gyfres, yng ngofal Vivian Parry Williams (allan o gofnodion y diweddar Ernest Jones).
1984-85
Ymunodd clybiau Bethesda, Llanrwst, Porthmadog, Llanfairpwll a'r Felinheli â'r Gynghrair yn 1984-85, ac fe ataliwyd y Gynghrair Atodol amhoblogaidd rhag blaen.  Ni fu'n dymor gwael iawn i'r Blaenau, ond roedd canlyniadau'r gemau'n anodd eu deall ar brydiau.

Collwyd 3-10 ym Mangor a 2-8 yng Nghonwy - y ddwy gurfa fwyaf a gfodd Stiniog mewn blynyddoedd diweddar.  Wedyn meddylier am y Blaenau'n colli 1-6 adref i'r Felinheli.  Annerbyniol dros ben i'r cefnogwyr oedd colli i Dywyn yng Nghwpan Cymru - a cholli'n drwm ar ben hynny..

Cyrhaeddwyd gêm gyn-derfynol Cwpan Cookson.  Chwaraewyd 28 gêm gynghrair, gan ennill 11 a cholli 12.  Deuddeg gêm fu ganddynt yn y cwpannau, ac ennill pedair ohonynt.  Tynnwyd y chwaraewyr o Arfon yn bennaf, ac yr oeddynt yn cynnwys Terry Smith, Haydn Jones, Chris Rowley, Peter Roberts a Derek Groves.

Y prif sgorwyr oedd Terry Smith (16 gôl) Percy Allen, Huw Jones a Clive Jones.

1985-86
Daw hyn â ni at dymor olaf 'Stiniog.  Roedd y gefnogaeth yn y gemau wedi gostwng yn ofnadwy.  Fel bob amser, ychydig oedd nifer y rhai a weithiai yn ymarferol.

Y patrwm ers blynyddoedd oedd bod pwyllgor niferus yn cael ei ddewis ymhob cyfarfod blynyddol ond llai na hanner rheiny oedd yn gweithredu.  Nid oedd aelodau selog y pwyllgor a'r swyddogion yn gwarafun gweithredu fel lleiafrif bach iawn, ond pan aeth nifer o gefnogwyr a fynychai'r gemau i lawr yn ddifrifol o isel gwelwyd nad oedd pwrpas mewn dal ymlaen ac fe benderfynwyd ymddiswyddo o'r gynghrair a'r cwpannau am dymor, gyda golwg ar weld beth fyddai ymateb y cyhoedd.

Y diwedd a fu oedd i ddatgorffori'r clwb trwy bleidlais yn ffurfiol.  Yn union fel pe byddai rhyw rymusterau ar waith i sicrhau bod rhyw arbenigedd yn nhymor olaf Clwb Pêl-droed Blaenau Ffestiniog bu hynodrwydd ynglŷn ag ystadegau y gemau.

Cyflawnodd y clwb raglen o 30 gêm gynghrair:  enillasant ddeg gêm, collasant ddeg gêm a bu canlyniad cyfartal i'r deg gêm arall.

Yn y Gynghrair gyda hwy y tymor olaf hwnnw oedd Bethesda, Llanrwst, Pwllheli, Caernarfon, Rhyl, Bae Colwyn. Porthmadog, Llandudno, Cargybi, Bangor, Conwy, Mochdre, Felinheli, Rhos a Llanfairpwll.

Yr un nifer o bwyntiau a enillwyd gartref ac oddi cartref.  Yng nghystadleuaeth Cwpan Cymru collodd Stiniog gartref yn erbyn Llanfairpwll wedi curo Llandudno yn y rownd gyntaf.

Cyrhaeddwyd ffeinal Cwpan Cookson ac enillwyd Cwpan Alves.  Gwyn Hughes oedd y rheolwr.  O gylch Caernarfon y deuai y rhan fwyaf o'r tîm, a'r mwyaf adnabyddus yn eu mysg oedd Ernie Talbot, John Hayes, Joe Smith, Iwan Jones, Paul Roberts, Clive Jones, Steve Owen, Glyn Jones, gyda Glyn Jones a John McLennon o Landudno.

Chwaraewr lleol yn y tîm oedd Paul Crooks.  Y prif sgorwyr oedd John Hughes, Paul Crooks, Iwan Jones a Clive Jones.
------------------------------------------

Nid dyna ddiwedd pêl-droed yn Stiniog wrth gwrs: roedd clwb yr Amaturiaid wedi ei sefydlu ers 1980, er mwyn rhoi mwy o gyfle i hogia lleol gael chwarae.
Hir oes i'r Amaturiaid!
PW

Ymddangosodd yr erthygl yn wreiddiol yn rhifyn Gorffennaf 2007.

Y tro nesa': pennod olaf atgofion Ernest am hynt a helynt y bêl-droed yn y dref gydag ysgrif ar un o'r chwaraewyr enwocaf a ddaeth o'r Blaenau...