Meistri Corn

Seindorf yr Oakeley yn y 1920au.

Mewn ymateb i’r llun difyr o seindorf yr Oakeley, a anfonwyd i ni gan Glynne Griffiths, Ross on Wye, cafwyd ysgrif ddiddorol dros ben gan Bob Morgan, cyn-arweinydd adnabyddus y band.

Credaf fod y darlun o Fand yr Oakeley wedi ei dynnu cyn 1930.  Mae fy nhad Dafydd Morgan yn eistedd yn y rheng flaen hefo’r bass trombone, a mi ‘roedd yn Utica (UDA) o 1927 hyd 1931, fel mae’n debyg mai rhwng 1923 a 1927 oedd y cyfnod mae ein cyfaill yn son amdano.  R’wyf yn adnabod amryw o’r chwaraewyr gan i mi hefyd ymuno a’r band ar ddiwedd 1931.

Yn eistedd ar lawr mae John Roberts ‘Shine’ fel ag 'roedd pawb yn ei adnabod – a’r llall ydi Dennis Griffiths, a ffurfiodd y ‘Night Hawks’  (Cerddorfa Ddawns) cyn iddynt newid i ‘New Majestic’ dan ofal Bob Gwynant.  Mae tad Shine yn eistedd y tu ôl iddo yn y rheng flaen – hefo’r trombone, yr ail trombone ydi Ernie Brown o Llan, a yna Dafydd Morgan ar y bass trombone.

Wm Edward Jones (drwmar) sydd yn ei ochr hefo’r bass, ac yn y pen mae Dan Jones (brawd Jack Pant – tad Gruffydd John Postman).  William Richard Edwards (tad Dora Edwards) oedd yr arweinydd hefo Bob Smith wrth ei ochr.  Hwn, i raddau helaeth oedd y band ennillodd 2 wobr gyntaf yn Eisteddfod Genedlaethol y Wyddgrug 1923.

Yn y rheng ganol gwelwn Tal Morris, Wil bach Band, Dick (Hen Golwyn), Llew Dolwyddelan, Owen Owen, Dick Meirion (hwn oedd yn chwaraewr flugel da, er nad oedd ganddo ddant yn ei geg!) – yna Albert Humphreys Penrhyn, Jonny Lloyd Smith (tad Oms), Robin John Morgan (tad Kathleen Glynllifon), Jack Daf (tad Alwena Davies – teulu Derfel) a’r dyn tal yn y pen ydi ‘Jack Rich’ Gorwel.  Y tu ôl mae Capt Lewis Davies, perchennog y papur lleol ‘Y Gloch’ a hefyd yr ‘Empire’ lle mae’r hen Glwb Squash heddiw.

Darlun diddorol iawn – un nad wyf wedi ei weld o’r blaen – ond yn anffodus r’wyf methu a chofio Glynne gan ei fod yn y band yn y cyfnod cyn i ni fel teulu fynd i Utica – ond 7 oed y pryd hynny.

Daw hanes diddorol i fy meddwl am Owen Thomas (Now Barbar) sydd yn eistedd yn y rheng flaen hefo’r dwbl B.  Hwn oedd rheolwr chwarel ‘Rhiwbach’ ac 'roedd wedi rhoi gwaith i Dennis Lewis Griffiths a Bob Gwynant.  Wrth gwrs gan i’r ddau fod yn perthyn i’r ‘Night Hawks’ 'roeddynt yn colli ymarferiadau yr Oakeley ac yn hwyr i’w gwaith yn y bore, ar ôl bod yn chwarae mewn dawns yn rhywle neu gilydd.

Un bore wedi cyrraedd eu gwaith yn hwyr dyma Now Barbar yn gofyn iddynt pam oeddynt yn hwyr, a’r atebiad oedd eu bod wedi bod yn perfformio gyda’r ‘Night Hawkes’, atebodd yn syth, “Wel, Day Hawkes ‘rydw i eisiau” a rhoi y sac iddynt yn y fan.  Yn anffodus 'roedd yn golled i’r band hefyd!!
----------------------------

Roedd y llythyr isod yn yr un rhifyn hefyd.

Llangefni, Ynys Môn.
Annwyl Olygydd,

Cyfeiriaf at yr argraffiad olaf o Llafar Bro, a’r llun diddorol iawn o Fand yr Oakeley.  Wrth edrych  ar y llun ‘rwyf yn hollol sicr mae’r arweinydd yn y rhes gyntaf yw fy nhaid William Richard Edwards  (Cyfeirir ato yn yr erthygl fel William Richards).

Roedd yn arweinydd y band mwy neu lai o 1897 i 1927 – y flwyddyn a fu farw.  Tybiaf felly fod y llun wedi ei gymeryd o gwmpas 1920-25?

Hoffwn ddiolch i Glynne Griffiths am adael i mi ychwanegu llun arall at archifau’r teulu.  Edrychaf ymlaen i weld nifer o hen ffrindiau yn yr Eisteddfod Genedlaethol sydd yma y flwyddyn nesaf.

Yn gywir iawn,
Trefor Edwards

----------------------------------------------------

Erthygl Glynne Griffiths

--------------------------------------------------
 
Ymddangosodd yn wreiddiol yn rhifyn Rhagfyr 1998.