Chwarae Trên?

Casgliad o eitemau diweddar, a hŷn, ar thema'r hen reilffordd GWR.

Cymdeithas Reilffordd Trawsfynydd a Blaenau Ffestiniog.
Yn ystod y misoedd diwethaf ffurfiwyd y cwmni hwn yn un swydd er mwyn ail agor y darn rheilffordd rhwng Blaenau a Traws. Bydd hon yn gamp eithriadol a hynny er mwyn gweld trên yn rhedeg dros y cledrau hyn o fewn y flwyddyn! Mae hyd y rheilffordd yn saith milltir a chadwyd y lein o’r Atomfa i’r Blaenau ar agor am flynyddoedd ar ôl cau i'r cyhoedd ym 1960.

Un o’r cefnogwyr amlycaf, ac ef sydd wedi bod yn siarad gyda’r wasg ar ran y cwmni newydd, ydy brodor o Lundain fu ers saith mlynedd yn ceisio cael trwydded i fedru mynd ar y rheilffordd a chlirio’r tyfiant sydd wedi cau dros y lein mewn sawl lle dros y blynyddoedd. Bu'n son am ei gynlluniau ac roedd yn gweld y rheilffordd fel atyniad ymwelwyr ardderchog yn yr ardal.

Ar safle gwe'r cwmni mae’r Gymraeg unwaith eto yn cael ei mwrdro … pam na fedr pobl ddangos mwy o barch i’r iaith a chael pobl cymwys i gyfieithu?!

Ond nid hwn oedd yr unig gynllun i fynd a bryd nifer o selogion ail agor y lein …soniwyd yn Llafar bedair blynedd yn ôl am y cynlluniau i agor Velorail ar y lein a chafodd y prosiect hwnnw gryn sylw yn y wasg ac yn lleol. Ond be sydd wedi digwydd i’r cynllun hwnnw tybed?

Agorwyd y rheilffordd o’r Blaenau i’r Bala yn 1883 ac fe’i caewyd i’r cyhoedd ym 1960 a boddwyd rhan o’r lein i greu argae ddŵr fel rhan o gynllun Tryweryn.


Be’ ydy barn darllenwyr Llafar Bro am y digwyddiadau diweddar yn ymwneud â’r lein i Traws?
- - - - - - - - - -

Ymddangosodd yr uchod yn rhifyn Hydref 2016. Daeth ymateb erbyn rhifyn Tachwedd, gan deulu o’r Blaenau -dyma bytiau o'u llythyr:

Geiriau go allweddol yn yr erthygl ydi y byddai rhedeg trên ar y lein yn "atyniad ymwelwyr ardderchog yn yr ardal".

Ia, gwych i ymwelwyr efallai, ond be amdanom ni'r trigolion?
Rydym ni fel teulu'n meddwl y byddai creu llwybr beicio a cherdded yn fwy gwerthfawr o lawer.

Dyna oedd barn y mwyafrif llethol yn y cyfarfod cyhoeddus yn Ysgol y Moelwyn fis Gorffennaf y llynedd hefyd, lle trafodwyd dyfodol y lein.

Dychmygwch: dros chwe milltir o lwybr beicio gwastad yn Stiniog! Beicio diogel, di-draffig i deuluoedd ac unigolion. Ac i dwristiaid hefyd, os hoffen nhw!

Wrth gwrs, anwybyddu dymuniadau pobl leol wnaeth Network Rail, ond hoffwn ddiolch i Antur Stiniog am eu hymdrechion dros flynyddoedd hir o drafod rhwystredig efo'r awdurdodau, i geisio cael defnyddio'r lein at fudd cymunedol.
- - - - - - - - - -


 
Yn rhifyn Tachwedd 2011, cafwyd hyn:

Velorail Stiniog
Mae'r cerbyd cyntaf fydd yn cael ei ddefnyddio yn y cynllun Velorail rhwng Blaenau a Traws wedi cyrraedd swyddfa Antur Stiniog yn y Blaenau. Hwn fydd y cynllun Velorail cyntaf yn y wlad. Mae Antur Stiniog yn gobeithio y bydd y cynllun yn gweld y cerbydau cyntaf ar gyfer ymwelwyr ar yr hen reilffordd tua diwedd yr haf nesaf.

Cerbyd velorail Antur Stiniog

Defnyddir y cerbyd pum sedd sydd wedi cyrraedd y swyddfa yn y treialon i ddarparu'r ffordd fel petai. Mae'r math hwn o velorail eisoes yn boblogaidd yn Yr Iseldiroedd, Ffrainc a'r Almaen. Os chwiliwch ar y we am St Eulalie-de-Cernon, sef pentref bychan ger tref Millau yn ne Ffrainc, gallwch weld lluniau a gwylio ffilmiau o bobl yn defnyddio'r velorail ac  fe gewch weld sut maent yn gweithio a chymaint mae pobl yn eu mwynhau.

Yn ôl Ceri Cunnington maent yn gobeithio cael y cerbyd ar y trac cyn y Nadolig i weld sut mae'n gweithio ac ar hyn o bryd mae Antur Stiniog yn edrych ar sut i ariannu'r prosiect. Yn ôl Ceri bydd yn gweithlo gyda Rheilffordd Ffestiniog, Coleg Meirion-Dwyfor ac hefyd ysgolion lleol i gwblhau'r prosiect.

Defnyddir pum cerbyd i ddechrau a bydd y nifer yn cynyddu yn ôl y diddordeb a'r defnydd. Mae Antur Stiniog yn credu y dylid gweld yr hen reilffordd fel adnodd gwych i ddenu ymwelwyr i'r dref ac ar hyn o bryd mae'r adnodd hwnnw yn wastraff llwyr.

Gwyliau iach (ffasiynol lawn y dyddiau hyn yn ôl y son!) fydd y velorail yn ei annog ac wrth gwrs bydd golygfeydd gwych i dynnu sylw pan fo’r coesau'n diffygio! Felly, does dim angen trydan nac olew, na phetrol neu ddisel; dim ond grym traed a’u gallu i bedalu bydd ei angan ...

Bydd Antur Stiniog yn cynnal dyddiau lle bydd pobl yn medru helpu i glirio'r cledrau (mae drain ac ysgall wedi meddiannu'r cledrau mewn mannau) Mae hon yn fenter gyffrous iawn a gwych o beth fod Antur Stiniog wedi cael gweledigaeth fel hon. Bûm yn St.Eulalie ddwy flynedd yn ôl a gallaf dystio at faint mae’r dref fechan honno wedi elwa o gael y Velorail ac roedd y lle yn haid o ymwelwyr yno, ynghanol mis Awst does dim digon o gerbydau oherwydd y niferoedd… a gobeithio y caiff velorail Stiniog yr un broblem yn y man! TVJ

- - - - - - - - - -


Yn ôl yn 2001 cafwyd y darn isod mewn erthygl dan y bennawd 'Newyddion yr Amgylchedd':

Lein Traws
Cyhoeddwyd adroddiad terfynnol cwmni ymgynghorwyr Atkins ar gyfleon datblygu’r rheilffordd rhwng y Blaenau a Thrawsfynydd rwan bod yr atomfa wedi gorffen cludo tanwydd ar ei hyd.  Comisiynwyd hwn gan Gyngor Gwynedd, Cyfle Ffestiniog a Thrawsnewid i gynnal asesiad manwl ar gostau a gwerth economaidd sawl opsiwn, er enghraifft cludo nwyddau, trên ymwelwyr arall neu lwybr cerdded a beicio.

Ar ôl pwyso a mesur, mae’r adroddiad yn argymell yr olaf, sef llwybrau hamdden, fel yr opsiwn sydd debycaf o ddod a budd i’r ddwy gymuned. 

Gyda datblygiadau llwybrau beicio cyffrous ar y gweill gan Trawsnewid, a datblygu llwybrau troed yn y Blaenau, dyma gyfle gwych i ddenu rhywfaint o wariant i’r fro o’r ddwy ardal weithgareddau agored poblogaidd hynny: Coed y Brenin a Betws. Bydd y cyngor sir yn ystyried yr adroddiad rwan, felly ewch ati i sicrhau bod eich cynghorwyr yn cefnogi’r adroddiad.

Taflen grynodeb o adroddiad manwl WS Atkins Consultants Ltd (Assessment of the Development Oppoortunities on the Blaenau Ffestiniog Railway Line. Final Report. Mawrth 2001)

- - - - - - - - - -

Be ydi'ch barn chi? Gadewch i ni wybod.