Cyfres 'EWROP' 2016

O na fyddai’n haf o hyd

Cyflwyniad i gyfres o ysgrifau gwadd yn ymateb i refferendwm Ewrop.

Tywydd gwylio teledu, yn hytrach na thywydd crwydro a garddio gawson ni ddiwedd Mehefin a dechrau Gorffennaf eleni, felly golygu Llafar Bro fesul dipyn rhwng gemau peldroed Ewropeaidd, y tenis, a chymalau cyntaf y Tour de Ffrainc fues i tro ‘ma.

Roedd taith tîm peldroed Cymru trwy gystadleuaeth Euro 2016 yn rhyfeddol, ac yn gymysgedd o orfoledd, pryder ar adegau, chwerthin a cholli ambell ddeigryn wrth glywed canu’r anthem a darllen sylwadau pobl Ffrainc am ymddygiad cefnogwyr brwd a chyfeillgar Cymru fach.

Roedd yn braf gweld Cymdeithas Beldroed Cymru yn rhannu negeseuon yn Gymraeg ac mewn Llydaweg trwy gydol yr ymgyrch, yn ogystal â Saesneg a Ffrangeg. Agwedd Ewropeaidd iach iawn drwyddi draw.

Dagrau o dristwch oedd y rhai gollwyd dros ganlyniad Uffarendwm yr Undeb Ewropeaidd ar y llaw arall, a’r diffygion difrifol yn y cyfryngau Cymreig yn boenus o amlwg eto, wrth i bobl Cymru ‘saethu eu hunain yn eu traed’ chwedl y sylwebydd gwleidyddol craff Richard Wyn Jones.

Hawdd deall pam bod nifer o’n pobl ifanc yn gandryll bod carfan o’r boblogaeth hŷn –y rhai a gafodd grantiau llawn am addysg uwch, gwasanaeth iechyd da, sicrwydd gwaith a phensiwn, tai, sefydlogrwydd a heddwch- wedi pleidleisio am ddyfodol ansicr iawn ar eu cyfer nhw.

Ond mae’n dda gweld mudiadau fel Cymru Rydd yn Ewrop a Yes Cymru yn ymgyrchu’n gyflym i sicrhau nad ydi’n cenedl ni’n diflannu am byth i’r hunllef fyddai ‘Inglandandwêls’.  Cymaint ydi llanast San Steffan wrth i mi sgwennu hwn, pwy a ŵyr be’ fydd be’ erbyn i Llafar Bro eich cyrraedd, felly taw pia hi am rwan.

Rali Cymru Rydd yn Ewrop, 2 Gorffennaf 2016. Llun Paul W

---------------------------------------------

Llyfr y Flwyddyn
Llongyfarchiadau mawr i ddau o hogia’ Bro ‘Stiniog ar gyrraedd rhestr fer Gwobr Llyfr y Flwyddyn 2016. Llenyddiaeth Cymru sy’n gweinyddu’r wobr, er mwyn cydnabod y gweithiau gorau yn y byd cyhoeddi bob blwyddyn, ac roedd yn wych gweld awduron lleol yn hawlio’u lle ymysg goreuon y genedl.

Roedd llyfr cyntaf Emyr Glyn Williams, Is-deitla’n Unig, ar restr fer yr adran ‘Ffeithiol-greadigol’,

... a nofel ddiweddaraf Dewi Prysor, Rifiera Reu, ar restr fer yr adran Ffuglen.





Yn ôl un o'r beirniaid eleni, mae llyfr Emyr "yn swyno; yn cyfareddu'r darllenydd efo diddordeb yr awdur yn ei destun ac yn rhyw lun o gofiant, efo elfen greadigol hefyd".

Sinema ydi’r testun hwnnw, ac roedd yn braf cael cynnwys erthygl gan Emyr yn rhifyn Gorffennaf.

Mae Dewi wedi ei ddisgrifio fel un sy'n "feistr ar ei dweud hi fel y mae hi", efo "arddull gyfangwbl unigryw", a Rifiera Reu yn "nofel a hanner". Ymddangosodd erthygl gan Dewi yn rhifyn Medi.

----------------------------------------------
Addasiad o ddarnau gan Paul Williams, a ymddangosodd yn rhifyn Gorffennaf 2016 sydd uchod.

Yn rhifyn Medi roedd y gyfres Ewropeaidd yn parhau gydag erthyglau gan Dewi Prysor, Ifor Glyn, Mici Plwm, Sharon Jones, a'r Theatr Genedlaethol. 
-----------------

Dolen- Cyfres EWROP