Dathlu’r hen draddodiadau

Dathlwyd dau ‘hen draddodiad’ yn llwyddiannus iawn yn Nhrawsfynydd.

Darn gan Elfed Wyn ap Elwyn
 
Eleni bu Trawsfynydd yn dathlu’r Hen Galan (Dydd Gwener, Ionawr 13eg) mewn ffordd arbennig iawn, gyda chanu calennig a gydag ymweliad y Fari Lwyd.

Cafodd y Canu Calennig ei berfformio gan blant Ysgol Bro Hedd Wyn am 2yp o flaen yr ysgol, lle buont yn canu ‘Blwyddyn newydd dda i chi’ ac yn rhedeg o gwmpas y buarth gyda Mari Lwyd yn arwain y ffordd! Sefydlwyd cronfa dorfol gyda’r nod o gasglu £120 i brynu Calennig i’r plant (bocs i bob plentyn yn cynnwys £1, ffrwythau a rhai melysion), ond llwyddodd y gronfa i godi £220, sy’n golygu bod bydd yr ysgol hefyd am dderbyn yr arian sy’n weddill i'w ddefnyddio fel maent yn mynnu.

Am 7yp dechreuodd Côr Meibion Prysor ganu cân y Fari Lwyd, tra roedd criw y rhaglen HENO yn ffilmio’r digwyddiad yng ngwaelod y pentref. Roedd degau wedi ymgynnull i gael golwg ar y Fari Lwyd yn gwneud ei thaith i fyny tuag at dafarn y pentref, Y Cross Foxes. Roedd y côr yn canu wrth ddilyn y Fari drwy’r pentref, ac yn ôl y traddodiad, rhannodd y côr yn ddau grŵp, gydag un grŵp hefo’r Fari yn canu tu allan ac yn anelu i gael mynediad mewn i’r dafarn, a grŵp arall y tu mewn yn gwrthod gadael iddynt gael mynediad. Yn y diwedd aeth pawb i mewn i’r Cross ar ôl mwynhau’n fawr iawn!

Mae'r trefnwyr yn gobeithio y bydd y digwyddiadau hyn yn digwydd bob blwyddyn o hyn ymlaen, ac yn gobeithio y byddant yn dod yn fwy poblogaidd. Y gobaith yw y bydd mwy o bentrefi a chymunedau ledled Cymru yn dathlu ac yn dechrau neu’n ailddechrau traddodiadau yn eu hardal leol.
- - - - - - - - - -

Ymddangosodd yn rhifyn Chwefror 2023
(Llun gan Ian Harrington)