Stolpia -cawod o adar

Bu cryn son yn ddiweddar am ddrudwennod a farwodd mewn amgylchiadau dirgel ym Môn; dyma ddarn difyr gan Steffan ab Owain, a ymddangosodd yn rhifyn Mawrth 2012:

Tybed faint ohonoch sy’n cofio gweld neu ddarllen am y gawod o adar a syrthiodd yn farw i lawr o’r wybren yn y Blaenau ym mis Mawrth 2006 a’r gwahanol esboniadau a gafwyd am y digwyddiad anghyffredin? Y mae hi’n wir nad yw digwyddiad o’r fath yn gyffredin iawn, ond eto i gyd, sylwais wrth ddarllen adroddiad o bapur  newydd ‘Y Gloch’ am Fehefin 12, 1928 nad hwn oedd y tro cyntaf iddo ddigwydd yn y cyffiniau hyn:

"Ymweliad y Gylfinhir- Ysgrifenna Mr Arthur M. Williams, Station Road (Llan) hanes yr adar yma yn ymweld â’n hardaloedd nos Sadwrn, Mawrth 24ain. Yr oedd ei ysgrif  yn y Cage Bird, papur sydd yn ymwneud ag adar, a rhydd gyfri’ manwl o’r digwyddiad a cheisia roddi cyfrif am yr arwyddion a berthyn i’w hymweliad, a’r galanas ymysg yr adar eraill y bore Saboth dilynol. Dywedir fod yna adar wedi eu lladd yn y Blaenau a’r Traws, ond cafwyd  amryw byd o adar ar hyd heolydd y Llan, a’r mwyafrif mawr yn adar y drudwy (starlings), a rhai eraill yn eu mysg. Hoffa y cyfaill gael chwaneg o fanylion a pha beth oedd yn cyfrif am yr helynt ymhlith yr adar. Ceisia roddi rhesymau dros y digwyddiad trwy ddweud mai brwydr fu rhyngddynt, tra y tybir gan eraill mai drysu ddarfu’r adar eraill gan sŵn anarferol y gylfinirod. Y mae’n amlwg fod yna rywbeth o’i le yn eu plith, achos ar ôl i’r goleu fynd allan bu tawelwch mawr. Pwy sydd a barn ar y digwyddiad, neu’n cofio peth tebyg yn ‘Stiniog?

Drudwen. Llun CC BY-SA 3-0

Os cofiaf yn iawn, bronfreithod neu dresglod a gwympodd ym Mawrth  2006, a chredid yr adeg honno mai wedi gwanhau yn gorfforol o eisiau bwyd oeddynt, neu eu bod wedi cael eu taro a gwahanol eithafion tywydd oer a chynnes.


Ysgwn i a oes hanesion am ddigwyddiadau tebyg o’n bro nad ydynt wedi ymddangos mewn print ?
--------------------------


Ôl-Nodyn o 2020: credir bellach mae wedi ceisio dianc oddi wrth aderyn ysglyfaethus fel y gwalch glas, oedd adar Ynys Môn, a tharo'r ddaear wrth droi ar frys...

Drudwen ar Wicipedia Cymraeg