Trafod Tictacs -Jess Kavanagh

Colofn achlysurol yn holi rhai o sêr a hoelion wyth chwaraeon Bro Stiniog. Y tro yma, mi fuon ni’n holi Jess Kavanagh, asgellwr tîm rygbi merched Cymru. (Ers i'r gwreiddiol ymddangos yn Llafar Bro, mae Jess wedi cael swydd newydd efo Undeb Rygbi Cymru yn hybu rygbi merched yn y gogledd. Pob lwc eleni Jess.)


Rho ychydig o dy hanes yn y byd rygbi hyd yma.
Nesi ddechra‘r siwrna ym Mlaenau Ffestiniog, Clwb Rygbi Bro Ffestiniog!
Yna ymlaen i chwarae i glwb rygbi Dolgellau gan bod tîm y merched yn y Blaenau wedi tynnu allan o’r gynghrair.  Ar ôl  blwyddyn yn fanno cefais dreialon i’r Scarlets a chael fy ngweld gan dîm Cymru dan ugain a’u cynrychioli ddwy waith. Yn anffodus cefais annaf eithaf drwg i’m mhen-glin felly allan o rygbi am flwyddyn a hanner ar ôl dwy lawdriniaeth.

Pan oedd hi yn amser dod yn ôl, oedd rhaid newid clwb unwaith eto! Clwb Rygbi Caernarfon y tro hwn!  Cael fy ngweld gan y Scarlets eto a dechreuais chwarae rygbi saith bob ochor. Cefais wahoddiad i dîm saith bob ochor Cymru yn 2015 a dyma lle dechreuodd yr holl drafeilio lawr yr A470!!  Ac ambell drip dramor: Rwsia, Dubai, Yr Iseldiroedd...


Yn 2016 cefais fy nghap cyntaf yn erbyn yr Eidal yn ystod y Chwe Gwlad. Dwi wedi cystadlu mewn Cwpan y Byd yn 2017 ac hefyd wedi bod yn rhan o 4 cystadleuaeth Chwe Gwlad. Fues i yn y tîm merched cyntaf Cymru i gystadlu ar y “World Series Circuit” ym Mharis yn 2018. Ac hefyd dwi wedi bod yn rhan o garfan cyntaf merched RGC yn 2017 ac yn edrych ymlaen i barhau i fod yn rhan ohono ac i ddatblygu gêm y merched yn y gogledd.

Be ydi’r cynlluniau at y tymor nesa, a sut mae mynd ati i baratoi?
Dydi ymarfer i fi byth yn stopio! Byddaf yn mynychu’r gym ddwywaith neu dair yr wythnos i neud sesiwn codi pwysau ac yn cadw i fyny hefo ffitrwydd yn wythnosol.  Dwi wedi dechrau ymarfer “pre-season” hefo RGC a bydd y gemau yn cael eu chwarae drwy mis Awst. Yna mi fyddai yn symud yn ôl i chwarae hefo clwb (heb arwyddo i neb eto. Mae dau opsiwn genai ac angen penderfynu).
Diwedd mis Medi byddwn yn mynd yn ôl i ymarfer efo Cymru i baratoi am gemau rhyngwladol yr hydref.

Wyt ti’n dal yn awyddus i gystadlu yn y gêm saith-bob-ochor hefyd? Be sydd ar y gweill?
Dwi’n awyddus iawn i chwarae dros fy ngwlad bob amser sydd yn bosib.
Cefais fy newis i chwarae saith bob ochor ym mis Ebrill: Yr Iseldiroedd oedd y gystadleuaeth cyntaf ac yn anffodus colli yn y gemau cyn derfynnol yn erbyn tîm o Awstralia.

Yn anffodus roedd rhaid i mi rhoi stop ar ymarfer a chwarae oherwydd roedd trio gwneud popeth (gweithio 37 awr yr wythnos; ymarfer yng Nghaerdydd ddwywaith yr wythnos ac adref x3, a chael amser efo teulu a ffrindia) yn ormod i mi. Roedd gwneud y penderfyniad yn un anodd iawn. Mae cael chwarae dros fy ngwlad yn meddwl y byd i mi, ond er lles fy hun mae cymryd amser i ffwrdd yn gwneud lles weithia.

Mae proffil rygbi merched wedi codi’n aruthrol yn y flwyddyn neu ddwy ddwytha, pa mor bwysig ydi cael sylw gan y cyfryngau a chefnogaeth dda gan gefnogwyr yn ystod gemau?
Mae’n grêt bod gêm y merched yn cael bach fwy o sylw. Mae’r merched i gyd yn gweithio’n galed iawn i gyrraedd y safon uchaf posib. Ac hefyd yn gweithio llawn amser/rhan amser neu yn astudio yn y coleg.

Trwy gael cefnogaeth gan y cefnogwyr, dyma sydd yn helpu symud y gêm ymlaen.  Trwy godi ymwybyddiaeth y gêm, mae fwy o ferched ifanc yn cymryd rhan yn y gêm sydd yn golygu fwy o gystadleuthau ac hefyd yn golygu safon gwell. Gan obeithio mewn bach o flynyddoedd bydd gêm y merched yn Nghymru hefyd yn gallu bod yn broffesiynol. Bydd hyn yn gwella perfformiad y gêm oherwydd bydd fwy o amser cyswllt i ymarfer fel sgwad ac hefyd amser ymadfer sydd hefyd yn bwysig iawn. Ar hyn o bryd fy amser ymadfer i ydi teithio fyny ac i lawr yr A470!

O ran y gêm gymunedol, a dyfodol clybiau lleol fel Bro Ffestiniog, pa mor bwysig ydi datblygu rygbi ym mhob oedran ymysg merched? Sut mae dy waith di fel swyddog datblygu yn plethu i mewn i hyn? 


Fedrai ddim pwysleisio pa mor bwysig i’r clybiau ydi hyn. Ia i gêm y merched, ond hefyd i’r bechgyn. Mae swyddog datblygu rygbi yn cael ei gyflogi gan URC i’r clwb ac hefyd ysgolion y fro. Mae hyn yn gyfle gwych i ddisgyblion gael blas o chwarae’r gêm. Mae wedi gwneud gwahaniaeth o fewn y flwyddyn, ac mae’r gwaith mae o yn ei wneud yn arbennig. Hefyd mae Cerys & Leigh yn neud lot o waith cymunedol hefo’r merched (Gwylliaid Meirionydd) mae’r merched wedi cael nifer o brofiadau oherwydd y ddwy yma. Mae angen fwy o bobl i wirfoddoli er mwyn i ddisgyblion y fro cael profiadau.


O ran rygbi, dwi’n cyd-weithio hefo URC ac yn mynychu digwyddiadau o amgylch gogledd Cymru ac ambell un yn y de. Dwi’n trio neud gwahaniaeth, a rhoi cyfleoedd gwahanol i blant a phobl ifanc.

Mae’r sesiynau hyfforddi merched yn yr oedrannau iau a ieuenctid i’w weld yn ffynnu yn lleol, wyt ti’n meddwl bod digon o dalent a diddordeb yma i gynnal tîm merched eto yn y dyfodol?
Mae’n grêt i weld y merched yn cael y siawns i ymarfer rygbi mor ifanc. A dwi’n gobeithio fydden nhw dal i gario ymlaen am flynyddoedd i ddod...

Dyna ydi un o fy mreuddwydion, cael gorffan fy ngyrfa rygbi yma yn Bro Ffestiniog. Nesi ddechrau yma 14 o flynyddoedd yn ôl. Felly daliwch ati ferched gan obeithio nai’i neud hi i mewn i’r garfan mewn ychydyg o flynyddoedd!!

Pwy yn y byd rygbi –yn chwaraewyr neu’n hyfforddwyr- ydi dy arwyr di?
Mae’r cwestiwn yma’n codi’n aml, does dim un person sydd yn sefyll allan i mi. Ond mae nifer o unigolion sydd wedi helpu fi gyrraedd lle ydwi heddiw. Teulu a ffrindia; hyfforddwyr a chwaraewr gwahanol yn ystod y blynyddoedd. Felly mae’n anodd dewis un person.

Oes gen’ ti uchelgais i hyfforddi ar y lefal uchaf yn y dyfodol?
Hyfforddi... Dwi heb feddwl mor bell ymlaen a hyn! Dwi dal i fwynhau chwarae felly gobeithio cael gwneud am rai blynyddoedd i ddod.
Dwi’n hyfforddi o ddydd i ddydd hefo gwaith ac hefyd yn gwirfoddoli hefo clusters yr URC. Cymryd rhan yw’r nod a chael hwyl felly mae’n hollol wahanol i hyfforddi ar lefel uchel.

Diolch Jess. Mae Llafar Bro yn falch iawn o dy lwyddiant. Pob lwc yn y dyfodol.   PW
------------------------------------


Ymddangosodd fersiwn fyrrach o'r uchod yn rhifyn Gorffennaf 2019.
Cofiwch am y cyfweliadau eraill yn y gyfres. Cliciwch ar ddolen Trafod Tictacs.
(Rhaid dewis 'view web version' os yn darllen ar ffôn)