WI Blaenau'n dathlu

Ym mis Medi 2017 dathlodd cangen Sefydliad y Merched, Blaenau Ffestiniog ei phen-blwydd yn 100 oed.

Yn ystod y dathlu trefnwyd arddangosfa o’r blynyddoedd - o’r cofnodion cyntaf yn 1917 hyd at heddiw yn 2017. Roedd lluniau o nifer o ddigwyddiadau a daeth llawer o ddisgynyddion hen aelodau yno, fel Ann Owen a’i chwaer Elisabeth o Landudno - y ddwy gyntaf i gerdded i mewn wedi’r drws gael ei agor! Mwynhaodd pawb weld yr hen ddogfennau a lluniau a daeth llawer o atgofion yn ôl iddynt. Roedd llawer yn cofio’r aelodau cyntaf megis Mrs Dauncey, yr ysgrifennydd cyntaf a da oedd gweld ei hwyres o Ddolwyddelan.

Ar noson arall cafwyd swper dathlu ardderchog a baratowyd gan Elina a gwahoddwyd aelodau o Sefydliad y Merched Ffestiniog a Deudraeth (yr olaf eisoes wedi troi cant oed) i ymuno â ni, yn ogystal a Mr a Mrs Williams sydd yn gofalu am agor a chau’r drws i ni. Cafwyd noson i’w chofio yn wir. Ymlaen yn awr i’r ganrif nesaf. Croeso i aelodau newydd ymuno â ni wrth gwrs.

Yn y lluniau gwelwn Miss Nancy Evans (Llywydd y Gangen) yn derbyn tystysgrif canmlwyddiant gan Mrs Meinir Lloyd Jones (Llywydd y Sir) a hefyd Miss Nancy Evans a Mrs Beryl Gratton yn torri'r gacen yn swper y dathlu.

Ffurfiwyd Sefydliad y Merched gyntaf yn 1915 yn Llanfairpwllgwyngyll, Ynys Môn, gyda'r nod o annog menywod i gymryd mwy o ran yn y gwaith o gyflenwi bwyd yn ystod y Rhyfel Mawr. Yn nhai'r aelodau y cynhaliwyd y cyfarfodydd ar y cychwyn. Dilynwyd y gangen gyntaf gyda changhennau yn Nghefn, Trefnant, Chwilog, Glasfryn, Llanystumdwy, Chricieth, Penrhyndeudraeth a Blaenau Ffestiniog. Yn dilyn y Rhyfel, dechreuodd canghennau lunio rhaglenni o weithgareddau a oedd yn seiliedig ar ddiddordebau'r aelodau. Yn 2006 roedd gan y W.I. dros 500 o ganghennau yng Nghymru; 16,000 o aelodau.

Tybed felly, o edrych ar y manylion uchod, mai Sefydliad y Merched, Blaenau Ffestiniog yw’r gymdeithas hynaf sy’n dal i gyfarfod yn y dref?
-----------------------------

Addaswyd o erthygl a ymddangosodd yn rhifyn Tachwedd 2017.