Deall lleisiau'r nentydd

Peth braf iawn i olygydd ydi derbyn erthyglau heb orfod holi a swnian. Daeth y darn yma i mewn ar gyfer rhifyn Medi, gan un sy'n dysgu Cymraeg, ac wedi dotio ar fynyddoedd Bro Ffestiniog. Diolch iddo am gefnogi'r papur bro. Biti na fydda rhai o'r newydd-ddyfodiaid sy'n byw yn ein mysg mor frwdfrydig a fo. Dyma rannau o'i ysgrif. Gallwch ddarllen y cyfan y papur.

LLE ARBENNIG

‘Pam fod ti’n dysgu Cymraeg?’ Dw i’n siwr bod pawb sy’n dysgu’r hen iaith wedi clywed y cwestiwn hwn droeon.

Efallai bod yr ateb yn ddigon syml os dych chi’n byw yng Nghymru: ‘Wel, dw i’n byw yng Nghymru’, ydy’r ateb! Er hynny, onibai bod gynnoch chi deulu neu gysylltiadau eraill â Chymru, efallai y bydd yr ateb yn wahanol os dych chi’n byw tu hwnt i Glawdd Offa. Mi ges i fy ngeni yn Derby ac yn byw ar gyrion Chesterfield.

Mi ddechreuais i ddysgu Cymraeg yn 2011, ond mi ddatblygodd fy niddordeb yn yr iaith cyn hynny. Yn 2005, mi benderfynais i ddechrau dringo holl fynyddoedd Cymru. Y mynyddoedd swyddogol. Mi ddechreuais i’r antur ym mis Awst pan ddringais i Foel Hebog, Moel yr Ogof, Moel Lefn, Mynydd Mawr a’r Aran mewn wythnos.

Llun gan PW. Y Moelwyn Bach, Craig Ysgafn, Moelwyn Mawr, Moel yr Hydd, Craig Nyth y Gigfran.

Doedd gen i ddim hyder i ddechrau dysgu Cymraeg, er gwaetha fy niddordeb cynyddol ynddi hi, ond mi fynychais i gwrs ym Mhlas Tan y Bwlch ym Maentwrog ym mis Rhagfyr, 2010. Dw i’n gweithio i Gyngor swydd Derby fel arolygydd hawliau tramwy cyhoeddus  ac mi gafodd y cwrs ei gysylltu â fy ngwaith. Mi wnaeth yr wythnos honno newid popeth i mi. Mi ddigwyddodd rhywbeth ac yn ystod yr wythnos gwyddwn y baswn i’n dechrau dysgu Cymraeg. Tirwedd a mynyddoedd Cymru oedd yr ysbrydoliaeth. Pan feddylia i am yr iaith, mi fydda i’n meddwl am y mynyddoedd.

Mi ges i fy nghyfweld yn fyw dros y ffôn ar raglen Shân Cothi ym mis Awst y llynedd. Cyfweliad cyntaf ar y radio i mi oedd hwn ac ro’n i ar bigau’r drain . Er hynny, ddylwn i ddim fod wedi pryderu achos i Shân mor hyfryd. Yn y cyfweliad, mi ofynnodd Shân i mi: ‘beth ydy’ch hoff fynydd chi yng Nghymru?’ Wel, tipyn o sioc oedd hyn achos nad oeddwn i wedi meddwl am fy hoff fynyddoedd.

Mi ddwedais mai’r mynyddoedd o gwmpas Blaenau Ffestiniog oedd fy hoff rai.

Allt Fawr, Moel Druman, Moelwyn Mawr, Moelwyn Bach, Manod Mawr, Moel Penamnen. Maen nhw’n agos at fy nghalon. Efallai y bydda i’n deall lleisiau eu nentydd gan fy mod i’n dysgu eu hiaith bellach. Lle arbennig.

-Martin