Ymweld a bedd Hedd Wyn

Clifford Jones, Bontnewydd, yn rhoi rhywfaint o hanes taith i Ypres:

Ymweld â bedd Hedd Wyn.

Bu Iona fy ngwraig, sef  merch Frank a Kit, Tanygrisiau a minnau am bum niwrnod gyda bws Caerlloi, Pwllheli yn Ypres yng ngwlad Belg.  Fel llawer o rai eraill cael gweld bedd Ellis Humphrey Evans sef fy arwr ac arwr i lawer un arall sef yr anfarwol Hedd Wyn.   Hwyrach cerdded yn ôl ei droed.

Ers amser roedd gennyf freuddwyd, a honno oedd ysgrifennu englyn a chael ei darllen wrth  ei fedd.   Cefais wireddu fy mreuddwyd ar ddydd Iau 30ain o Hydref  2012.   

Darllenais bedair englyn:

                            Hedd Wyn.

    O’i fodd nid aeth i’r fyddin – o’i aelwyd 

        I alaeth a’r cyfrin;

    I’r gwaethaf, un haf a’i hin

    Erys yng nghof y werin.

    Yn ddistaw yna’n dawel – a  hiraeth

        A erys am isel

    Un dan dir pell, a gwir gwêl

    Y rhifau wedi rhyfel.  

    Ei fedd mysg mil o feddau – a’r geiriau

        Ar garreg yn ddiau;

    O’i gryfder a’r her i hau

    Ei gariad i greu geiriau.

    Un o sêr mwyaf ein sir – a gorau

        O’n gwerin a gofir; 

    Cerflun o’r dyn ar darn dir

    A’i wialen yno welir.

Yn wyneb haul llygad goleuni, un freuddwyd wedi ei gwireddu.

Clifford Jones.