Capel y Gorlan yn Dirywio

Mae Dafydd Linley yn crwydro llwybrau'r fro yn rheolaidd ac yn ymddiddori yn ein hanes lleol. Roedd yn drist iawn felly i sylwi yn ystod wythnos olaf Ionawr eleni fod wal orllewinol Capel y Gorlan yng Nghwmorthin, wedi dymchwel. 

 

Gwnaed ychydig o waith ar rai o adeiladau'r Cwm gan griw Cofio Cwmorthin a Chymdeithas Archeoleg Bro Ffestiniog, er mwyn gwarchod rhag adfeilio'n llwyr, ond anodd iawn ydi rhwystro dirywiad yn llwyr yn y fath le. Mi fuon nhw'n cyfarfod tra oedd Llafar Bro yn y wasg i weld os oes rhywbeth y gellid ei wneud ar y cyd efo'r perchennog tir yno i sicrhau bod y cyhoedd yn cadw'n glir.

Capel i'r Methodistiaid Calfinoedd oedd o, ac mae o wedi dirywio'n araf ers i rywun ddywn y llechi oddi ar y to yn y 1970au. Yn ôl gwefan Cofio Cwmorthin, 'galwyd y capel yn Gapel Cwmorthin ac yn ddiweddarach yn Gapel Conglog, ond credir mai Capel Golan oedd yr enw gwreiddiol'. Mae rhai, gan gynnwys ambell fap, yn ei alw'n Gapel Rhosydd hefyd.
- - - - - -

Ymddangosodd yn rhifyn Chwefror 2024