Tŷ'r Wern

Er bod gweddillion yr adeilad eglwysig canoloesol oedd yn sefyll ar safle Tŷ Wern wedi eu dymchwel i wneud lle i’r adeilad presennol, mae’r adeilad ‘newydd’ yn dal i fod yn adeilad deniadol ar safle ysblennydd uwchben Dyffryn Maentwrog. 

Mae wedi hen gymryd ei le fel adeilad trawiadol i’w weld o bellter sylweddol yn sefyll uwchben yr Allt Goch sydd yn hen dramwyfa o Ffestiniog i lawr i’r dyffryn. Y mae gobaith bellach y bydd yr adeilad yn cael ei gadw diolch i’r cynlluniau fydd yn dod a'r adeilad yn ôl fel rhan o’r gymuned.

 

Codwyd yr adeilad yn 1844/5 fel eglwys newydd dan arweiniad Henry Kennedy a hwn oedd yr adeilad cyntaf a godwyd gan gomisiwn eglwysig Esgobaeth Bangor dan ei arweiniad. 

 

 

 

Gwerthwyd yr adeilad yn 2015 wedi cryn drafferthion ariannol ac adeiladol costus. Gwerthwyd gan yr esgobaeth gyda’r amodau annisgwyl canlynol!

1.    Dim cynhyrchu alcohol ar y safle, ei ddosbarthu na’i werthu
2.    Ni ellir defnyddio'r adeilad at bwrpas crefyddol
3.    Ni ellir ei ddefnyddio at bwrpas anfoesol neu bwrpas fyddai’n tramgwyddo. Nac fel clwb fyddai’n swnllyd ac yn fwrn ar y gymdeithas leol. Gwaherddir priodasau sifil.
4.    Ni ellir galw'r adeilad yn Eglwys (San Mihangel) ac ni ellid defnyddio’r adeilad at unrhyw bwrpas fyddai’n debyg i’w bwrpas blaenorol fel eglwys ac ni ellir defnyddio'r enw Michael, yn swyddogol, mewn perthynas â’r adeilad.

 

 

Gyda chefnogaeth y Cyngor Tref, gellir bod yn hyderus y bydd y cynlluniau ar gyfer troi Tŷ Wern yn adeilad cymunedol yn llwyddo i fynd drwy’r holl broses o gael caniatâd.

Ar Ddydd Sadwrn, Hydref 21ain, bu sesiwn galw i mewn yn yr hen eglwys gyda’r pensaer Rhys Llwyd Davies i gael sgwrs am y cynlluniau ac mi fu llawer iawn yno i glywed am y syniadau.

- - - - - - - - - - - 

Ymddangosodd yn rhifyn Tachwedd 2023.

Lluniau Tecwyn V Jones, Paul W

Dolen: Y Cyngor Tref yn cefnogi