Rhyddid a dringfeydd epig

Cyfweld Gerwyn Siôn Roberts,  y dringwr a’r ffotograffydd medrus o’r Manod

Dw i’n deall dy fod yn arweinydd mynydd. Sut wnes di ddechrau gweithio yn y maes yma? 

O oedran ifanc rydw i bob amser wedi bod ag angerdd am yr awyr agored. Dwi’n cofio pan es i ar daith gydag Ysgol y Moelwyn. Aethon ni i fyny Moel Eilio a phan welais i’r Wyddfa dan eira, sylweddolais pa mor anhygoel yw Eryri. Syrthiais mewn cariad â'r mynyddoedd a'r dirwedd yn syth bin.
Deuthum yn Arweinydd Mynydd oherwydd fy mod eisiau mynd â phobl i fyny'r llwybr anhygyrch i ddysgu a dangos Eryri iddynt. Felly maen nhw'n cael yr un teimlad ag a gefais i pan syrthiais mewn cariad ag Eryri.

Disgrifia dy ddiwrnod gwaith arferol
Mae fy nyddiau/wythnosau bob amser yn wahanol. Rwy'n llawrydd yn bennaf felly mae'n rhaid i mi chwilio am y gwaith fy hun. Mae'r gwaith yn cynnwys dysgu pobl i ddringo, arwain pobl i fyny mynyddoedd, arwain beicwyr mynydd. Mae lleoliadau bob amser yn wahanol sy'n braf. Dwi'n gweithio yn Eryri yn bennaf ond dwi hefyd yn gweithio yn achlysurol yn Ardal y Llynnoedd, Yr Alban ac eleni yn rhyngwladol.

Beth ydy’r peth gorau am fod allan yn yr awyr agored?
Rhyddid ac antur. Rwyf wrth fy modd yn anturio ar fy mhen fy hun neu gyda chwmni. Mae natur yn dod ag ymdeimlad o dawelwch a llonyddwch. Mewn byd sy’n fwrlwm o geir cyflym, ffonau clyfar, a hysbysebion teledu, mae’r awyr agored yn parhau i fod yn amrwd ac yn ddigyswllt. Ac nid yw'n gyfrinach y gall lleihau straen fod o fudd i'n hiechyd seicolegol a chorfforol.

 ... A beth ydy’r profiad mwyaf dychrynllyd iti ei gael ar y mynyddoedd?
Mae yna lawer o adegau pryd ti’n cael dy ddal allan gan y tywydd, tirwedd yn newid a ballu. Os bydd rhywbeth yn mynd o'i le tra'ch bod chi allan, mae'n rhaid i chi beidio â chynhyrfu, defnyddio'ch sgiliau a'i ddatrys. Does dim ots pa mor brofiadol ydych chi, na sawl gwaith rydych chi wedi bod yn cerdded yn y mynyddoedd, byddwch bob amser yn paratoi ar gyfer y gwaethaf.

Oes gen ti hoff fynydd lleol .... a pham?
Cwestiwn anodd…. hmmmm. Mae gan bob mynydd ei bersonoliaeth ei hun, o'i safbwyntiau, ei dechnegau, a'i straeon. Ond dwi'n meddwl Tryfan, Crib Goch, Moelwynion a Cnicht.

Mae Tryfan yn fynydd technegol iawn, nid yw'n heic mewn gwirionedd, mae pob llwybr yn llwybr sgramblo/dringo. Mae ganddo lwybrau sy'n hawdd eu sgrialu i ddringo caled. Rwyf wrth fy modd â'r amrywiaeth gwahanol o lwybrau i fynd i'r afael â nhw. Mae Crib Goch yn fynydd unigryw i Eryri. Mae ei siâp fel ei enw - ‘crib’, lle mae’n rhaid i chi gerdded ar draws top y gefnen gul hon gyda chlogwyni 100 troedfedd ar y ddwy ochr. Moelwynion a Cnicht yw fy mynyddoedd lleol a threuliais lawer o amser yn cerdded, seiclo a rhedeg i argae Stwlan ac i’r copaon. Mae'n braf bod ar fynydd lle rydych chi'n gweld pobl leol yn bennaf.

Dw i’n deall dy fod yn tynnu lluniau hefyd – o le datblygodd y diddordeb yma?
Fy nod gyda ffotograffiaeth yw dal y teimlad hwnnw o archwilio lleoedd newydd am y tro
cyntaf - ei rewi i gael ei rannu a'i ail-fyw dro ar ôl tro. Gan fy mod i bob amser allan, roeddwn i wrth fy modd yn tynnu lluniau o'r foment. Roedd pobl eisiau prynu fy lluniau felly dechreuais werthu. Edrychwch ar fy mhortffolio ar fy ngwefan.

Fe wnes di redeg ras y llynedd – dros gan cilomedr i fyny 47 copa Eryri. Swnio’n wallgo! Sut brofiad oedd hynny?

Ras y Paddy Buckley: Profiad diddorol a phoenus. Yr her anoddaf i mi ei gwneud hyd yn hyn. Dysgais lawer trwy wneud yr her hon, dysgais beth roedd fy nghorff yn gallu ei wneud pan fydd gennych chi feddwl positif. Rhyw bwynt roeddwn i eisiau stopio oherwydd blinder a phoen, ond oherwydd bod gen i feddwl positif gallwn barhau.

Rwyt ti wedi teithio dipyn hefyd – Yr Alpau, Nepal, India ... Dyweda fwy wrthym ni.
Es i Nepal ac India i archwilio, heicio a theithio. Roedd yr Himalayas yn syfrdanol.
Un o fy nheithiau diweddar oedd dringo yn yr Alpau. Gyrrodd fi a ffrind lawr i Chamonix gyda'n gilydd a chysgu yn y fan am bythefnos. Fe wnaethon ni ddringo rhai dringfeydd epig, y dringo gorau rydw i erioed wedi'i wneud. Roedd dringo ar 4000m gyda golygfa Mont Blanc wrth fy ymyl yn epig.

Mi fuost ym Mhatagonia yn ddiweddar hefyd. Cyfnod difyr mae’n siŵr?
Ymweld â’r Wladfa ym Mhatagonia oedd y profiad mwyaf swreal ac emosiynol i mi ei gael. Roedd siarad Cymraeg ar ochr arall y byd yn anhygoel ac yn swreal. Fe wnaethom hefyd lawer o ferlota yn yr Andes.

Oes gen ti daith arall wedi ei threfnu’n fuan?
Wrth ateb y cwestiynau hyn (diwedd Ionawr) rwy'n gyrru yn y Dolomites. Byddaf yn archwilio gogledd yr Eidal yn fy fan. Fy nghynllun yw heicio, rhedeg, eirafyrddio, a beicio yma. Rydw i hefyd yn gweithio ym Morocco ddechrau mis Chwefror. Rwy'n arwain grŵp i fyny Mt.Toubkal gyda chwmni anhygoel o ogledd Cymru o'r enw Adventurous Ewe.

Mae gen i lawer o deithiau ar y gweill eleni. Beicio o gwmpas Mallorca, rhedeg Tour du Mont Blanc. Mae gen i ychydig o swyddi rhyngwladol hefyd, mwy o waith ym Morocco ym mis Mehefin, beicio o gwmpas y Dolomitau a seiclo o Lundain i Baris. Blwyddyn gyffrous.

[Cyfweliad gan Glyn Lasarus Jones]

- - - - - - - - - - 

Ymddangosodd yn wreiddiol yn rhifyn Chwefror 2023