Melltan igam-ogam

Rhan o erthygl yn rhifyn Mehefin 2013 gan Tecwyn Vaughan Jones.

Mae gan Lundain ei Gherkin rhyfedd ond mae gennym ni yn Stiniog ein Cynion a’r Fellten. 

Mae’r cerflun hwn gan David Nash yn addurno’r ffordd i mewn i Flaenau Ffestiniog o gyfeiriad Rhiw ac ar ochr y ffordd mae’n destun cryn ddadlau. 

Fe wnaeth David Nash y cerflun gwreiddiol allan o bren … ac ef bellach yw prif gerflunydd sy'n gweithio gyda phren ym Mhrydain os nad y byd. Ond mae’r cerflun hwn o fellten yn taro wedi ei wneud o ddur a dros amser bydd yn ymddangos fel ei fod yn rhydu ac yn troi’n goch. 

Mae rhai hefyd yn gweld siâp y llwybr igam ogam sy'n esgyn i ben tomen yr Oakeley yn y cerflun ac mae’n hawdd cymharu gan fod y llwybr yn union du ôl i’r cerflun.

Dyma’r unig gerflun o eiddo Nash sydd yn cael ei arddangos yng Nghymru ar hyn o bryd a theilwng iawn ei fod wedi cytuno i roi y cerflun hwn i sefyll yn y dref sydd wedi bod yn gartref iddo ers bron i hanner can mlynedd. Mae’r cerflun yn un trawiadol ac mae amryw wedi teithio i Stiniog yn un swydd i gael ei weld … byddai’n wych petai mwy o’i gerfluniau yn cael lle anrhydeddus yn nhirlun Stiniog. 

Mae cymaint yn y dref hon sy’n tynnu sylw … yn wir mae llawer o olygfeydd unigryw yma. Dywedodd Falcon Hildred yn ei lyfr diweddaraf: ‘Rwy’n credu mai tref Blaenau Ffestiniog a’r dirwedd leol yw’r enghraifft gorau a mwyaf cyflawn o dirwedd ddiwydiannol  ym Mhrydain. Nid yw hwn wedi ei stwffio i ryw amgueddfa ond mae o’n cwmpas i’w weld bob dydd ‘… rhaid felly i’r ymwelydd brofi Stiniog yn hytrach na jyst gweld y dref.

Lluniau gan TVJ.