Coed pinwydd yn ymledu dros y Manod

Diolch yn fawr i DR am dynnu’n sylw ni at y broblem yma yn y golofn Manion o’r Manod. 

Mae Cymdeithas Eryri wedi dod yn ymwybodol o’r broblem hon yn y blynyddoedd diwethaf. Yn araf deg, mae coed bytholwyrdd newydd tywyll yn lledaenu. Mae’n bosibl y byddan nhw, yn y pen draw, yn gorchuddio arwynebedd mawr o ucheldir Eryri. Mae’r rhan fwyaf ohonyn nhw’n goed sbriws Sitka, ond mae yn binwydd camfrig a chedrwydd coch y gorllewin hefyd. Rhai o’r ardaloedd sydd wedi cael ei heffeithio waethaf yw’r tir uchel uwchben dyffryn Lledr a Mynydd Mawr. 

Nid yw’r rhain wedi cael eu plannu’n fwriadol, wrth gwrs. Maen nhw’n tyfu o hadau coed conwydd sydd wedi cael eu chwythu gan y pedwar gwynt o goed aeddfed o fewn planigfeydd presennol. Er mwyn mynd i’r afael â’r broblem, mae Cymdeithas Eryri wedi dechrau trefnu dyddiau gwaith lle mae gwirfoddolwyr yn mynd allan efo llifiau llaw i reoli’r coed hyn, cyn iddyn nhw dyfu ac ymledu ymhellach. Rydan ni wedi trefnu dyddiau fel hyn ger Penmachno ac ar y Berwyn yn barod*.  

Dim ond yn reit diweddar nes i weld y golofn yma a dwi wrthi’n trio darganfod pwy sy’n ffermio’r tir yma ar ochr y Manod Bach. Ydych chi’n gwybod? Os felly, tybed a fyddech cystal â chysylltu ar fi ar 07539 322678 neu director@snowdonia-society.org.uk - mi fyddai Cymdeithas Eryri yn hapus i drefnu diwrnod neu ddyddiau gwaith i reoli’r coed hyn. 

Ydych chi wedi ystyried cymryd rhan mewn diwrnod gwirfoddoli Cymdeithas Eryri? 

Yn ogystal â rheoli coed conwydd ymledol, fyddwn ni’n hel sbwriel o lwybrau cerdded ar ochr Yr Wyddfa a Chadair Idris, yn rheoli jac y neidiwr ymledol, yn torri eithin sydd wedi tyfu o gwmpas henebion o’r oes efydd ac yn plannu coed brodorol. Mae’n ymarfer corff da, mae’n lot o hwyl ac mae o am ddim! Os hoffech chi gymryd rhan, ewch at ein gwefan ni sef: www.snowdonia-society.org.uk/cy/gwirfoddolwch

Rory Francis
- - - - - - 

Ymddangosodd yn wreiddiol yn rhifyn Mawrth 2025

- - - - - - 

 * Mae swyddogion y Gymdeithas wedi cydweithio efo Cyfoeth Naturiol Cymru fwy nag unwaith yn nalgylch Llafar Bro hefyd, gan ddod a llond bws mini o wirfoddolwyr i Gwm Greigddu ar gyrion y Rhinogydd. Gwaith gwerthfawr iawn i glirio coed conwydd rhag lledu i Warchodfa Natur Genedlaethol y Rhinog (Gol.)