Pennod arall gan Steffan ab Owain am hen ddiwydiannau Rhiw a Glan-y-pwll, o rifyn Mai 2023
Dyma ragor o wybodaeth am ffatri Fatima Industries a sefydlwyd yn hen addoldy’r Wesleyaid yng Nghae Baltic, Rhiwbryfdir, sef Capel Soar gynt. Diolch i Aled Ellis, Minffordd am ei ddiddordeb ac am anfon y pytiau canlynol imi sydd yn dadlennu mwy o gefndir y stori.
Yn un rhan o’i hysbyseb disgrifid rygiau trwchus (deep pile) y ffatri gan un prynwr amlwg o Lundain fel y rhai mwyaf cain a wneid ym Mhrydain y pryd hwnnw, sef yn yr 1950au. Yn ogystal, cyfeirid at y gwehyddiad ‘W’ fel un unigryw, ac heb ei ddefnyddio yn flaenorol mewn gwneuthuriad carped a rygiau yn y wlad hon nag unman arall chwaith.
Gyda’r dull newydd hwn, roedd modd cloi pen y carpedi a’r rygiau yn dynn, ac anodd a fyddai iddo ddatod neu ddadblethu, a phe tynnid arno, tueddai i gloi mwyfwy. Cyn iddynt ganfod y dull hwn o’u cloi, yr unig ffordd effeithiol oedd clymu pob edefyn ar wahan gyda’r llaw, sef techneg a ddefnyddid yn fyd-eang o Kashmir i Kidderminster mewn gwneuthuriad carpedi a rygiau a wneid gyda llaw.
Dyma restr o brisiau’r carpedi a rygiau’r cwmni yn nechrau’r 1950au :
Mesul llathen sgwâr - £5 3s 0d (£5.15)
Ryg 4 troedfedd 6 modfedd x 27 modfedd - £5 15s 11d (£5.76)
Ryg 6 troedfedd x 36 modfedd - £10 6s 0d (£10.30)
Roedd modd cael pris am garped gosod (fitted carpet) gan y cwmni hefyd gyda’r un math o wead ac ansawdd â’r rygiau. Byddai’n dda cael gwybod beth a fyddai’r gost o osod carped o wal i wal mewn tŷ sylweddol, oni byddai?
Tybed hefyd a oes un o’r carpedi neu’r rygiau hyn wedi goroesi ac ar gael yn rhywle yn un o gartrefi’r Blaenau neu’r Llan?
O.N.
Trwy ryw amryfusedd, diflannodd gweddill y frawddeg yn hanes yr adeilad yn rhan olaf fy strytyn yn rhifyn Ebrill.
Fel hyn y dylai fod ... ‘Bellach, y mae’r adeilad (sef yr hen gapel) wedi ei addasu yn gartref cysurus’.
Dolen i ran un yr hanes
No comments:
Post a Comment
Diolch am eich negeseuon